Feiloai ia Lynne K. Varner, Pule Sili o Washington STEM

I le avea ai ma Pule Sili o Washington STEM, o Lynne K. Varner o loʻo galue e faʻafaigofie faiga faʻaaʻoaʻoga a le setete. I lenei Q&A, o loo talanoa ai Lynne i le vaai ia Beyoncé o loo ola, i le talafatai i sisifo, ma le talanoaga na faalogoina na suia ai le ala o lona olaga.

 

Aisea na e filifili ai e auai i Washington STEM?

Na ou faʻaaluina le tele o laʻu galuega e fautua mo nuʻu le lelei, ma sa ou faia i le tele o auala. O le tasi o le tusitala, lea na ou faaaogaina ai le malosi ma le malosi o le peni e fautua ai mo suiga. Ou te vaʻai Washington STEM o se faʻaopoopoga o lena ituaiga o faʻasalalauga aua e faʻatatau i faiga ma luʻitau e taofia ai tagata mai le mauaina o avanoa. O nisi taimi e tatau ona tatou faia ni avanoa, o isi taimi e na'o se mataupu o le aveesea o pa puipui ina ia mafai e tamaiti aʻoga ona suʻe vasega lua aitalafu e pei o AP, ina ia mafai ona latou aʻoaʻoina atili e uiga i le lalolagi ofoofogia o STEM. Ou te lagona e pei o Washington STEM o se nofoaga lea o le a ou faʻaumatia ai nisi o faiga, toe faʻaleleia isi, ae sili atu i mea uma, naʻo le faʻaauauina o le galuega faʻapolopolo sa ou faia i lenei taimi.

"O le filifiliga e leai se mea e aunoa ma le auala ma le gafatia e iloa ai."

O le a le uiga o le tutusa i STEM aʻoaʻoga ma galuega ia te oe?

I lona tulaga sili, tutusa o lona uiga e le gata o tamaiti aoga uma e maua se avanoa ma filifiliga-'E mafai ona ou suesue i soʻo se matata ou te manaʻo ai'-ae o le tutusa o lona uiga ua tuʻuina mai ia te aʻu meafaigaluega e fai ai lena filifiliga. So'o se tasi e mafai ona ave se vasega fa'ailoga i le a'oga maualuga-ae le mafai pe afai e maualalo a latou a'oga tulagalua. O lea ua tatou tuu 'nifo' i tua o le tutusa.

O le aso muamua o Lynne Varner i Washington STEM, Aokuso 2023

Aisea na e filifilia ai lau matata?

O a'u o se tusitala i le olaga atoa. Sa ou tusia tala fou—muamua mo le fiafia i le aoga tulagalua—ona sosoo ai lea ma nusipepa aoga i le kolisi. O le ala lea ou te tautala atu ai—e ala i le lalolagi tusitusia. Ae o le poto o le mana, ma ou te manaʻo e tuʻuina atu i tagata le malamalama ma faʻamatalaga e faʻamalosia ai i latou ina ia mafai ai ona latou faia filifiliga i lo latou lava fiafia. O le mea ou te fiafia i ai i Washington STEM o loʻo matou faʻaogaina faiga ma fausaga e mafai ai e tagata ona agai i luma ma maua avanoa ma avanoa. Na ou siitia i aʻoaʻoga maualuluga ona o aʻoaʻoga o le ki lea i le mautu o le tamaoaiga, o se olaga faʻamalosia, ma nuʻu mautu-o aʻoaʻoga e tafe mai i na mea uma. Ma e le na'o galuega-e uiga i le tulaga faʻale-malo lea e lagolagoina ai se pitonuʻu malosi ma sosaiete agaalofa.

"O le mea ou te fiafia i ai i Washington STEM o loʻo matou faʻaogaina faiga ma fausaga e mafai ai e tagata ona agai i luma ma maua avanoa ma avanoa."

E mafai ona e ta'u maia nisi mea e uiga i lau a'oga ma lau galuega?

I le aoga maualuga sa tuleia au i se vasega faafailautusi. O aʻu o se tamaititi aoga lelei-ma o se tusitala lelei, e tusa ai ma loʻu faiaoga Igilisi. Ae atonu na manatu o’u faiaoga, ‘e sau mai le aiga e to’atasi matua, masalo e le gafatia e ia, e le’i talanoa lava i le kolisi, o lea o le a tatou taulai atu ai i tamaiti o lo’o a’o’oga i kolisi’. O le mea e faanoanoa ai ona o na tamaiti e masani ona lelei ma papaʻe.
Ae ua faaalia i loʻu olaga o le lē fai mai iā te aʻu o se mea sesē tele. E oo mai i lo’u tausaga sinia i le aoga maualuga, ou te lei mafaufau lava i le kolisi. Ae i se tasi aso na ou faalogo ai i nisi o le au faafiafia o talanoa e uiga i le SAT—o le tasi o Aferika Amerika. Sa ou fesili atu, “O le a lena mea?” Sa latou fai mai, “Ua tuai tele, o le Aso Toonai nei.” Sa vave ona ou alu i le ofisa e saini. O le mea e laki ai, ou te leʻi iloa o loʻo i ai le SAT sauniuni - masalo o le a ou filifilia. Ae na lava loʻu lelei na ou ulufale ai i le Iunivesite o Maryland, ma maua ai le tele o fesoasoani tau tupe. O lena mea na mafua ai ona ou i luga o le ala o aoga maualuga, ma sa ou maua le avanoa e iloa ai le mea ou te manao e fai i le lumanai.

“…Masalo na manatu o’u faiaoga “e sau mai le aiga nofofua, masalo e le gafatia, e le’i talanoa lava e uiga i le kolisi, o lea o le a tatou taulai atu ai i tamaiti “o loo noatia i kolisi”. O le mea e faanoanoa ai ona o na tamaiti sa masani ona maumea ma papae.”

Talu mai lena taimi, sa ou sailia ni avanoa e i ai i taimi uma i totonu o se potuaoga—sa ou faia se faaaumea i Stanford, Columbia University, ma le Poynter Institute i Florida, o se nofoaga mo aoaoga mo tusitala. O nei fa'ailoga e fai ma sui o lo'u galala mo le a'oa'oina—e le na'o lo'u nofo sauni i galuega, ae o lo'u fia iloa.

O a mea e musuia ai oe?

Sa i ai se taimi na ou alu ai i se konaseti a Beyoncé ma ni tamaitai Black se toalua mai le Aoga Maualuga a Garfield na mananao e amata se nusipepa. Semanu latou te maua se fesoasoani pe ana fai o latou o se vaega o se faalapotopotoga—se vaega o la latou pepa aoga, pe lagolagoina e le PTA—ae leai, ma o se taunuuga lea o faiga faailogalanu. O lea, na ou fesoasoani ia i latou e maua mai tupe mai le Seattle PI ma sa matou galulue ma i latou mo le 4 tausaga. Matou te fesootai pea-o le tasi e nofo i LA ma galue i ata tifaga ma televise, o le isi o se tagata fai pisinisi i le lotoifale. O le galulue faatasi ma i latou na matua faaosofia ai au aua na mafai ai ona ou iloa le aafiaga.

O a nisi o mea e te fiafia i ai e uiga i le setete o Uosigitone?

Ole setete pito sili ona lanumeamata, lanumeamata, lauusiusi. Ua ou i fafo i le taimi nei ma e foliga mai o se togavao—e le o se mea fou le vaaia o se racoon po o se coyote o savali mai. E le gata i lea, ou te fiafia o le sitaili e sili atu le toʻa. O aʻu mai le Talafatai i Sasaʻe ma ina ua ou sau i fafo, na ou iloa ai e le manaʻomia ona faʻafefe loʻu lauulu i aso uma. Ma o le taimi muamua na ou alu ai i le tala faamusika ma vaai i se tasi o ofuina ni ofuvae, sa ou faapea, 'O le a latou fai atu ia te ia e alu,' ae leai! Matou te le faia lena mea i fafo. E lelei le avea ma se tagata-ua tumu lenei nofoaga ia i latou! Ou te lagona o le setete o Uosigitone o se nofoaga e matua talia tagata.


O le a se mea e tasi e uiga ia te oe e le mafai e tagata ona maua i luga ole initaneti?

Ou te fiafia e tao ma kuka—e le faapisinisi pe faafiafia, ae e ai. Ou te fiafia e malaga ma ave ni vasega kuka i isi atunuu, ina ia mafai ona ou aoao e uiga i mea manogi. A o ou i ai i le Iunivesite o le Setete o Uosigitone (WSU), sa ou asiasi atu i lenei pusa e taʻua o le Bread Lab i le WSU Mount Vernon Research Center lea latou te teuina ai fatu—o nisi mai le 1500s. Vaai faalemafaufau i le totoina o fatu mo le ituaiga falaoa lava e tasi na taoina e faifeau Trappist! Ou te fiafia o meaai e sau atoa—matou te tuputupu ae i mea lava e tasi na ola ai tagata i seneturi ua mavae.